God in het landschap (2006)
God in het landschap – een zoektocht naar een horizon: Een semiotische analyse van het landschapsschilderij als religieuze heterotopie.
A4 gebonden, 140 p. (harde kaft)
Wereldbeeld en zelfbeeld (2011)
Het lichaam als auto-topie. Een zoektocht naar God in het lichaam. Een onderzoek in stappen naar de betekenis van het feit dat wij de werkelijkheid lichamelijk waarnemen en duiden.
A4 gebonden 288 pag. (paperback)
God in de kosmos (2017)
Een poging tot een topologie als semiotische analyse van God.
A4 gebonden 148 p. (harde kaft)
God in de leegte (2022)
De leegte als theotopie.
A4 gebonden 274 pag. (paperback)
Alle boeken zijn ook te koop voor een schappelijke prijs
Abstract:
God in het landschap
God in het landschap – een zoektocht naar een horizon: Een semiotische analyse van het landschapsschilderij als religieuze heterotopie.
Met behulp van het begrip heterotopie, ontleend aan een tekst van Michel Foucault, analyseer ik het landschap-schilderij als thema in de schilderkunst. Wat is een landschap en waarom werd het pas laat in de geschiedenis van de Westerse schilderkunst tot thema? Een vergelijking met andere tradities zoals Japan en China werpt nieuw licht op het landschap. De veronderstelde sacrale dimensie van het landschap is daar een soort van vanzelfsprekendheid. Vanuit de semiotiek en de filosofie duid ik elementen uit het landschap zoals de horizon, de plek van de waarnemer, de kunstenaar zelf en het proces van perceptie. Vier schilders passeren de revue die allen op eigen wijze het landschap verbeelden: Anselm Kiefer, Armando,
Caspar David Friedrich en Kaii Higashiyama. Het feit dat wij de ervaren werkelijkheid betekenis geven via onze taal staat centraal en daarom citeer ik zoveel mogelijk de genoemde schilders. Een serie van gedichten vormt een eigen betekenisgeheel dat de tekst begeleidt.
Abstract:
Wereldbeeld en zelfbeeld
Het lichaam als auto-topie. Een zoektocht naar God in het lichaam. Een onderzoek in stappen naar de betekenis van het feit dat wij de werkelijkheid lichamelijk waarnemen en duiden.
In dit essay onderzoek ik de relatie tussen wereldbeeld, zelfbeeld en het lichaam. De ervaring van de werkelijkheid via het lichaam staat centraal. Grenservaringen zoals oorlogen, marteling, depressie en zelfdoding werpen licht op de ervaring van de werkelijkheid vanuit het lichaam. Het lichaam is ook de plaats waar het zelf van de mens zich manifesteert. Om dit uit te drukken heb ik het begrip auto-topie bedacht, het lichaam als zelfplaats. Wat betekent het dat dit lichaam voortdurend in nieuwe situaties, heterotopieën komt en wat doet dat met de beleving van het lichaam en het zelf? Welk licht werpen deze situaties op de ervaring van en de betekenisgeving van de wereld en het beeld van de wereld? Deze vragen passeren de revue en vanuit verschillende posities wordt een poging ondernomen om hier een antwoord op te vinden. Ook de vraag naar het goddelijke in het lichaam speelt hierbij een belangrijke rol. Aandacht voor taal, kunst en de bijbel in relatie tot het lichaam en de beleving van het lichaam complementeren dit essay. Edmond Jabès,
Josef Beuys en het lichaam van Jezus worden in drie excursies besproken en geduid. Een serie van gedichten begeleidt de tekst en vormt zo een apart discours met een eigen betekenis.
Abstract:
God in de kosmos
Een poging tot een topologie als semiotische analyse van God.
In de beleving van de huidige werkelijkheid hebben de wetenschappelijke ontdekkingen van het universum, ook omtrent het ontstaan van dit universum, nieuwe vragen opgeroepen naar het begrip ruimte met het oog op de ervaring van God en het goddelijke in onze werkelijkheid. Dit uitgangspunt vormt het begin van dit essay waarin ik het begrip tijd en ruimte verken vanuit de filosofie en theologie, vanuit een aantal voorbeelden van dichters die mij inspireren, vanuit enkele thema’s uit de mystieke traditie van het Jodendom en de persoonlijke ervaringen van Simone Weil, zoals zij die beschreven heeft in haar dagboeken. De relatie mens, wereld en God staat in dit essay centraal in het licht van de moderniteit. Is er een topos, een plaats waar wij nog iets van God en het goddelijke kunnen ervaren? Zo ja, waar is die plaats dan te vinden? Een serie van gedichten begeleidt de teksten en vormt zo een eigen discour dat vanuit een ander perspectief nieuwe dimensies aandraagt.
Abstract:
God in de leegte
De leegte als theotopie.
Uitgedaagd door het denken over God die door Friedrich Nietzsche dood is verklaard, onderzoek ik hoe een aantal filosofen, theologen en dichters hierop reageren en wat hun standpunt is in deze. God wordt in twee verkenningen tegen het licht gehouden. Kan de leegte, het ‘niets’ ook een topos zijn voor God?
In een eerste verkenning vul ik die vraag in vanuit de Joodse exegese aan de hand van Marc-Alain Ouaknin. In de tweede verkenning komen o.a. Emmanuel Levinas, Jean-Luc Marion, Eberhard Jüngel, Martin Heidegger, Meister Eckhart en Edmond Jabès aan het woord. Een extra dimensie krijgt deze vraag vanuit het Boeddhisme en Zen-Boeddhisme, verwoord door Byung-Chul Han en Manshi Kiyozawa, die over de leegte en het niets schrijven. Ook de zenmeester Dōgen passeert de revue. De leegte in en van het zelf en in en van de wereld vormen de tussenstap om van de ene verkenning naar de andere verkenning van God in de leegte over te gaan. Een epiloog met als kern: sneeuw, bergen en hemel, vormt de afsluiting van dit essay dat door veel gedichten wordt gedragen en geïllustreerd.
mystiek & filosofie 